TIN TỨC

DỊCH TIẾNG ANH SANG VIỆT – VIỆT SANG ANH CHUẨN XÁC – ĐÚNG VĂN PHONG – CHUYÊN NGHIỆP

(Cập nhật ngày 16 10 2012)

Trong diễn đàn, từ trước tới nay, chúng ta mới chỉ bàn về việc dịch văn bản tiếng Anh trong các trường hợp cụ thể. Vậy tại sao chúng ta không bàn cách để dịch hiệu quả hơn nhỉ. Bài viết của tôi khá dài nên tôi chia ra làm nhiều phần. Các bạn đóng góp ý kiến nhé."

Thứ nhất, dịch anh sang việt hay việt sang anh , biên dịch cần trang bị sách và/hoặc CD: 

dich Anh sang Viet1) Oxford advanced learner’s dictionary 7th edition.

2) Oxford collocations dictionary

3) Bách khoa toàn thư Encarta, Britannica, Wikipedia.org…

4) Từ điển Lạc Việt (chỉ nên dùng như một công cụ để tham khảo và hỗ trợ cho Oxford advanced learner’s dictionary mà thôi).

Thứ hai, tác dụng của các tài liệu trên:

1) Một sai lầm thường thấy khi các bạn viết tiếng Anh là nó rất khó hiểu đối với người bản ngữ vì bạn dịch word for word ý tưởng của bạn từ dịch tiếng Việt sang tiếng Anh. Tuy nhiên, câu tiếng Việt đó của bạn cũng sai luôn về ngữ pháp. Do vậy hãy dùng cuốn từ điển này để tra mẫu câu và xem người Anh viết như thế nào để ta nói và viết chuẩn hơn. Mỗi ngôn ngữ khác nhau thì đều có cách diễn đạt khác nhau về một vấn đề. Nhiều khi nó xuất hiện nhiều idiom, nhiều cụm từ ghép. Vậy thì bạn không thể hiểu được nghĩa của chúng nếu không dùng từ điển nguyên gốc tiếng Anh. Tôi lấy ví dụ như cụm Seeing eyes dog, FYI… mà các bạn trong diễn đàn đã hỏi.

2) Tại sao lại phải dùng Oxford Collocations Dictionary? Tôi xin lấy một ví dụ cụ thể để minh họa. Trong diễn đàn có bạn hỏi, dịch câu "công ty dịch thuật tôi có đủ năng lực để làm công việc này." Tôi đã trả lời là Our translation compay has proven ability to do this work. Tại sao tôi lại cho từ proven vào trước ability? Trong khi đó, ở trong câu tiếng Việt không đả động gì đến từ Proven cả. Tôi xin giải thích như sau, tôi nắm được từ chính ở đây là abilitỵ Vậy tôi kết hợp tra luôn từ điển Oxford Collocations. Tôi đã tra được một loạt các tính từ trong tiếng Anh luôn đi kèm với ability là gì, vậy là tôi nhặt ra và dịch trôi chảy. Như vậy là cách viết đó rất English. 

3) Hãy biến mình thành một đứa trẻ 3 tuổi. Vì sao? Ví một đứa trẻ 3 tuổi thì thường hỏi mọi thứ mà nó không hiểu và yêu cầu người lớn giải đáp. Tuy nhiên kỹ năng này cứ bị thui chột theo thời gian vì người lớn đã vô tình vùi dập đi niềm đam mê học hỏi của đứa trẻ bằng các câu trả lời đại loại như: Hỏi làm gì? Sao mày ngu thế? Có thế mà cũng phải hỏi à? .....

Bách khoa toàn thư chính là người thầy vĩ đại của mỗi chúng ta. Mỗi khái niệm mỗi thắc mắc của các bạn đều được ông thầy này giải đáp khá chi tiết. Tôi xin lấy một ví dụ: Thỉnh thoảng bạn có nghe nói đến tăng trưởng GDP không bền vững. Vậy có khi nào bạn hỏi ngược lại rằng: vì sao lại tăng trưởng không bền vững không? Để xác định được câu trả lời cho câu hỏi này, bạn phải xác định mình cần tìm thông tin gì để trả lời cho câu hỏi đó. Ở đây rõ ràng bạn phải tìm hiểu GDP là cái gì và các yếu tố chi phối GDP. Hãy vào en.wikipedia.org đánh vào GDP. Bạn sẽ có câu trả lời. Xin lưu ý với các bạn là bản bách khoa toàn thư Encarta 2007 và Britannica 2007, mỗi loại có 5 đĩa. Còn Wikipedia là bách khoa toàn thư trực tuyến, miễn phí.

4) Tại sao chỉ nên dùng từ điển Lạc Việt hay các từ điển Anh-Việt khác để tham khao? Như các bạn đã biết, từ điển Lạc Việt hay bất cứ từ điển Anh-Việt nào khác đều dựa trên định nghĩa tiếng Anh của các từ trong Oxford để phiên ra một từ tương ứng trong tiếng Việt. Tuy nhiên nhiều khi việc dịch thuật không chính xác, dẫn đến các bạn dịch cũng không chính xác theo. Tôi xin lấy một ví dụ đó là từ Outsourcing: nghĩa là chuyển một phần hoặc toàn bộ công việc của một công ty sang một nước hay vùng khác có giá nhân công rẻ hơn nhằm tạo ra sức cạnh tranh. Báo chí của ta lại dịch là gia công. Nghĩa đó không bao trùm được ý của từ này.

Tôi xin nói thêm một điều đó là: vì sao chúng ta dịch chưa hay? Thứ nhất là do tiếng Việt của các bạn chưa tốt. Khi các bạn dịch văn bản thuộc một lĩnh vực nào đó thì hãy cố gắng đọc lấy vài văn bản thuộc lĩnh vực tương đương bằng tiếng Việt để lấy từ vựng và đồng thời học luôn văn phong thể hiện của họ. Thứ hai: Dịch thuật nhiều khi khá cứng nhắc. Có một số cụm từ cố định mà bạn nên học thuộc lòng luôn. Ví dụ như: Department of Commerce: Bộ thương mại Mỹ Department of State: Bộ ngoại giao Mỹ Còn các bộ của Việt Nam thì lại dịch là Ministry Ví dụ: Ministry of Trade, Ministry of Foreign Affairs...

Xây dựng kỹ năng nói và viết trong tiếng anh là không khó nhưng cũng không dễ dàng gì cho những người mới bắt đầu. Nhận biết được sự khó khăn đó, dịch thuật INTERPROTRANS đã tổng hợp lại những bước, những quy tắc viết tiếng anh theo đúng chuẩn, các bạn có thể tham khảo và rút kinh nghiệm cho bản thân mình nếu như điều này có ích cho bạn.

Pre-writing – Trước khi viết Trước khi viết, bạn cần phải nghĩ những ý tưởng bạn định viết gì.

Đôi khi khó có thể nghĩ được bạn sẽ viết gì. Do vậy có bốn cách thông dụng giúp bạn nghĩ ra những ý tưởng mới.

              - Phương pháp động não

              - Lập nhóm

              - Lập danh sách

              - Tự hỏi mình những câu hỏi

Brainstorming – Động não Động não là một cách để nghĩ ra ý tưởng mới. Động não có nghĩa là bạn viết ra tất cả những ý tưởng có trong đầu bạn (não của bạn). Khi bạn động não, bạn viết tất cả những ý tưởng và những từ mà bạn nghĩ đến thuộc chủ đề bài. Đững bao giờ nói “ý tưởng này là ý tưởng tồi”. Khi bạn động não, mọi ý tưởng đề là ý tưởng tốt.

Bạn không cần phải viết câu hoàn chỉnh khi bạn động não. Bạn chỉ viết những từ hay những cụm từ. Viết tất cả những thứ mà bạn nghĩ. Đây là một ví dụ mà một nhân viên văn phòng viết khi anh ta động não về chủ đề Công việc Hàng ngày

Clustering – Lập nhóm Lập nhóm (hay còn gọi là lập Bản đồ Tư duy) là một cách khác để nghĩ ra ý tưởng mới. Từ “nhóm” có nghĩa là một nhóm những thứ giống nhau. Lập nhóm nghĩa là xếp những từ giống nhau vào thành nhóm. Mỗi nhóm có một số những từ liên quan tới nhau. Lập nhóm cũng giống như Động não. Bạn cần phải cố gắng nghĩ ra càng nhiều từ càng tốt. Khi bạn lập bản đồ nhóm, bạn viết tất cả các từ và cụm từ trong nhóm đó.

Making Lists – Lập danh sách Lập danh sách là một cách để nghĩ ra ý tưởng mới. Khi bạn lập một danh sách, hay cố gắng nghĩ những ý tưởng một cách có tổ chức. Ví dụ, bạn có thể lập một danh sách về các hành động, địa điểm và cong người.

Dưới đây là ví dụ về ba danh sách các công việc hàng ngày:

      - Hành động:         - Wake up
                                 - Get up
                                 - Shower
                                 - Get dressed
                                 - Eat breakfast
                                 - Brush teeth
                                 - Take the bus
                                 - Buy coffee

       - Địa điểm:            - Bedroom
                                   - Bathroom
                                   - Kitchen
                                   - Bus stop
                                   - Coffee shop
                                   - Office building

       - Con người:         - Bus driver
                                   - Waitress
                                   - Co-worker
                                   - Boss
                                   - Customer
                                   - Friend

Asking Yourself Questions – Tự đặt câu hỏi là một cách để nghĩ ra ý tưởng mới. Khi bạn trả lời những câu hỏi thì bạn cũng nghĩ ra ý tưởng mới.

Đây là một ví dụ về những câu hỏi về công việc hàng ngày: 

                    - When do I get up?
                    - What do I do in the morning?
                    - When do I go to work?
                    - What do I do at work?
                    - When do I have lunch?
                    - Where do I have lunch?
                    - When do I go home from work?
                    - How do I get home from work?
                    - What do I do after work?
                    - What do I do in the evening?
                    - When do I go to bed?

Planning – Lập kế hoạch

Trước khi bạn viết một bài văn bằng tiếng anh, bạn cần phải tổ chức ý tưởng mà bạn đã nghĩ ra ở giai đoạn Trước khi viết. Có rất nhiều cách để bạn tổ chức ý tưởng. Ở đây, bạn sẽ học hai cách phổ biết nhất để tổ chức ý tưởng. 
                    - Trật tự thời gian
                    - Trật tự không gian

Drafting – Viết nháp trong bản viết nháp đầu tiên, bạn lấy ý tưỏng của mình và viết thành câu trong một trật tự nhất định. Bản viết nháp đầu tiên của bạn sẽ không hoàn hảo. Nó sẽ không phải là bài viết cuối cùng. Nên không cần lo lắng nhiều về lỗi chính tả hay ngữ pháp. Mục tiêu của bạn VIẾT. Bạn sẽ chỉnh lỗi ở bản nháp thứ hai.

Khi bạn viết một câu chuyện, một bức thư, hay mô tả, tốt nhất là bạn viết toàn bộ bài văn từ đầu đến cuối không dừng lại. Sau khi bạn đã xong bản nháp đầu tiên, thì bạn đọc lại và chỉnh sửa.

Đây là ví dụ bản nháp đầu tiên về chuyến đi ngắn tới Victoria. Bạn có thể thấy có nhiều lỗi trong bài văn. Lỗi trong bản nháp đầu tiên là không quan trọng. Điều quan trọng là bạn viết được.

Revising & Editing – Xem lại và Chỉnh sửa Sau khi bạn viết đoạn bản nháp đầu, bạn cần đọc lại lần nữa. Bạn sẽ thấy một số lỗi và một số câu cần thay đổi. Bản nháp thư hai để bạn thay đổi bài viết và sửa lỗi. Sau khi bạn dã thực hiện mọi thay đổi và sửa chữa, bạn sẽ có bài viết cuối cùng.

Để Dịch tiếng anh hay, học tiếng anh dễ dàng các bạn hãy cố gắng xây dựng cho mình những chiến lược cụ thể nhé. Chúc các bạn thành công

DỊCH TIẾNG ANH SANG VIỆT HIỆU QUẢ           

Nguồn: Sưu tầm bởi INTERPROTRANS